Cảnh giác bẫy lừa qua ví điện tử
Từ ngày 1/7/2025, ví điện tử chính thức được công nhận là phương tiện thanh toán tương tự tài khoản ngân hàng. Người dùng có thể dễ dàng chuyển tiền giữa các ví, hoặc từ ví sang tài khoản ngân hàng và ngược lại. Tuy nhiên, chính sự tiện lợi này cũng trở thành "mảnh đất màu mỡ" để tội phạm mạng dựng lên nhiều kịch bản lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản. Không ít trường hợp bị hại là người dùng ví điện tử và cả các đơn vị vận hành ví điện tử để kinh doanh dịch vụ trung gian thanh toán.
Một người dân nhận được cuộc gọi của đối tượng tự xưng là nhân viên của 1 ví điện tử, thông báo các loại ví điện tử có thể sử dụng để giao dịch như một tài khoản ngân hàng. Người này đọc đúng số CCCD và loại ví điện tử chị đang sử dụng; đồng thời ngỏ ý muốn giúp chị cài đặt lại ứng dụng trên điện thoại để nâng cấp phiên bản mới có nhiều tính năng mới cùng quà tặng của ví điện tử.
Chị đã tin tưởng làm theo hướng dẫn, truy cập vào đường link nhận được từ người này qua tin nhắn mà không biết mình bị lừa.
"Người ta bảo nếu nâng cấp phần mềm thì sẽ được cộng ngay 1 triệu vào ví. Khi tôi cập nhật phần mềm về, giao diện mọi thứ y hệt, chả khác gì. Đến buổi chiều, khi rút điện thoại ra để trả tiền taxi thì tôi phát hiện gần 5 triệu trong ví mất sạch", nạn nhân chia sẻ.
Chuyên gia an ninh mạng nhận định, hacker đã gửi đường link chứa ứng dụng ví điện tử giả mạo có đính kèm mã độc. Việc người dùng tải ứng dụng ví điện tử giả mạo đã khiến mã độc lây nhiễm thiết bị thông minh đang sử dụng.
Anh Vũ Việt Tiến (chuyên gia an ninh mạng, Công ty An ninh mạng Quốc gia Việt Nam) cho biết: "Các mã độc này đã kết nối đến máy chủ điều khiển của hacker. Hacker thông qua đó có thể gửi các lệnh điều khiển để theo dõi và chiếm quyền điều khiển thiết bị thông minh của nạn nhân. Từ đó hacker sẽ ăn cắp mã OTP, thực hiện rút sạch tiền trong tài khoản của nạn nhân".
Các đơn vị kinh doanh ví điện tử cũng có thể lọt vào tầm ngắm của tội phạm. Mới đây, công an tiếp nhận trình báo từ đại diện 1 công ty về việc bị chiếm đoạt tiền trong quá trình liên kết với nhiều ngân hàng để kinh doanh theo hình thức tích hợp ứng dụng đặt xe taxi công nghệ vào ứng dụng của ngân hàng.
"Công ty chúng tôi vẫn ứng trước tiền cho khách hàng, tuy nhiên gần đây chúng tôi phát hiện nhiều tài khoản cá nhân đã được ứng trước tiền đi taxi, nhưng sau thời gian quy định đã không hoàn trả lại tiền cho chúng tôi", đại diện công ty cho hay.
Kết quả điều tra, 3 đối tượng bị bắt giữ đã thu mua bất hợp pháp nhiều tài khoản ngân hàng. Mục đích là để sử dụng những tài khoản không còn tiền này đặt và rút tiền cước taxi từ những cuốc xe gian lận theo phương thức: đối tượng chủ mưu đặt xe taxi thông qua ví điện tử hỗ trợ ứng trước tiền cước đi xe được tích hợp trong ứng dụng ngân hàng. Khi kết thúc cuốc xe, đơn vị kinh doanh ví điện tử ứng trước tiền cước đi xe taxi của khách trả ngay cho tài xế. Ngay sau đó, tài xế và đối tượng chủ mưu ăn chia tổng số tiền chiếm đoạt là 60 triệu đồng theo thỏa thuận.
"Lái xe taxi trong ổ nhóm này đã di chuyển xe ra những vị trí vắng vẻ, ít xe taxi. Sau đó tài xế gửi định vị cho đối tượng chủ mưu, cầm đầu để Chu Anh Quân thông qua dịch vụ đặt xe taxi ở trên ứng dụng tài khoản ngân hàng đặt xe đúng vào những xe taxi của các đối tượng lái xe taxi trong ổ nhóm này", Thiếu tá Phạm Thái Dương (Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Ninh Bình) thông tin.
An toàn sử dụng ví điện tử
Các chuyên gia an ninh mạng cũng đưa ra khuyến cáo, kẻ xấu cũng có thể tung ra các bẫy lừa qua ví điện tử dưới một số hình thức thường gặp khác như: lôi kéo người dùng tham gia các "nhiệm vụ" nhận thưởng, hỗ trợ giải ngân khoản vay thông qua việc chuyển - nhận tiền qua nhiều ví khác nhau. Hệ quả, nạn nhân không chỉ mất tiền, mà còn có nguy cơ bị liên đới trong các đường dây rửa tiền..., hay thông qua các Hội nhóm mua bán hàng trực tuyến, tung ra các chương trình khuyến mại giả, điển hình như "chuyển liên ví hoàn 50% giá trị", buộc nạn nhân phải chuyển tiền trước để "xác nhận giao dịch", nhưng mục đích là để lừa đảo chiếm đoạt tiền. Vậy biện pháp nào để có thể phòng tránh những bẫy lừa qua ví điện tử?
Hình thức liên kết các ví điện tử với các ngân hàng, hỗ trợ các chủ tài khoản thanh toán trả trước mang lại nhiều tiện ích, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ bị kẻ xấu lợi dụng, nhất là khi tình trạng mua bán tài khoản ngân hàng bất hợp pháp vẫn chưa được ngăn chặn triệt để.
Người dân cần luôn cảnh giác trước những cuộc gọi từ người lạ và những đường link lạ nhận được qua tin nhắn; cẩn trọng cài đặt các ứng dụng trên điện thoại và chỉ tải các ứng dụng từ nguồn chính thống để tránh bị lộ, lọt dữ liệu cá nhân.
Đại tá Hoàng Ngọc Bách (Trưởng phòng 4, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an) cho biết: "Người dân không được phép mua bán hay cho thuê, mượn ví điện tử. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng các đối tượng có thể sử dụng ví này phục vụ cho việc luân chuyển dòng tiền bất hợp pháp. Những cá nhân cho thuê, cho mượn ví điện tử sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự".
Với những ứng dụng không đáng tin cậy được cài đặt từ các nguồn không chính thống, người dân cần thực hiện gỡ bỏ ngay. Vì có thể trong quá trình cài đặt các ứng dụng này, kẻ xấu đã dẫn dụ người dùng điện thoại cho phép thực hiện quyền truy cập vào các nguồn dữ liệu nhạy cảm trên điện thoại để từ đó thực hiện hành vi trục lợi.
Từ những chiêu trò lừa đảo qua đường link giả mạo đến các thủ đoạn gian lận tinh vi trong kinh doanh dịch vụ thanh toán, người dùng cần luôn cảnh giác. Để bảo vệ tài sản, người dân lưu ý chỉ tải ứng dụng từ nguồn chính thống, không tin tưởng các cuộc gọi lạ, không click vào link đáng ngờ và tuyệt đối không mua bán ví điện tử. An toàn trong thanh toán số chính là trách nhiệm của mỗi người dùng.
