Khi nhắc tới tấm gương người tốt việc tốt trên internet, người ta thường nhắc tới hai cái tên nổi bật, là phần mềm giải nén WinRAR và phần mềm xem video VLC. Chúng làm đúng chức năng của mình, giao diện dễ dùng, hỗ trợ nhiều định dạng file, và quan trọng hơn hết là cả WinRAR và VLC đều miễn phí cho người dùng phổ thông - yếu tố tiên quyết khiến họ trở thành tấm gương sáng trong lối sống “cho đi là còn mãi”.
Nhưng trong thời đại nền kinh tế vận hành bằng tiền, những người “dùng chùa” chúng ta không khỏi thắc mắc, thậm chí lo lắng cho những tổ chức đứng sau WinRAR và VLC: nếu không thu phí, thì họ lấy gì trả chi phí vận hành? WinRAR - ra mắt năm 1995 và VLC - trình làng năm 2001 vẫn sống tốt đến thời điểm này, và đây là những lý do tại sao.
WinRAR, phần mềm giải nén nay đã thành “mặc định”
WinRAR là một tiện ích nén và giải nén tập tin dạng "dùng thử trước khi mua", được phát triển bởi lập trình viên người Nga, Eugene Roshal. Phần mềm này cho phép tạo và xem các tệp nén ở định dạng RAR hoặc ZIP, đồng thời có thể giải nén nhiều định dạng tệp nén khác nhau.
Phần mềm do RARLAB phát triển, được win.rar GmbH phân phối ra thị trường theo mô hình “dùng thử trước khi mua”, tuy nhiên người dùng vẫn có thể tiếp tục dùng WinRAR khi thời hạn 40 ngày dùng thử kết thúc. Tuy nhiên, những ai muốn dùng tính năng cho doanh nghiệp vẫn sẽ phải trả tiền. Tại thị trường Trung Quốc, phiên bản dành cho cá nhân hoàn toàn miễn phí được cung cấp chính thức từ hồi năm 2015.
Logo WinRAR được người dùng dựng trong Blender - Ảnh: Pedro Araujo/blenderartists.
Mặc dù định dạng nén RAR là định dạng độc quyền, RARLAB vẫn cung cấp mã nguồn C++ của trình giải nén UnRAR hiện tại dưới dạng phần mềm miễn phí có bản quyền, với giấy phép cho phép sử dụng trong bất kỳ phần mềm nào. Điều này giúp các bên thứ ba có thể phát triển phần mềm có khả năng giải nén, chỉ không thể tạo tệp RAR.
Về cơ bản, RARLAB cung cấp một phần mềm tạo file nén và giải nén miễn phí cho người dùng thông thường. Nhưng nếu bạn là doanh nghiệp, muốn tận dụng mọi sức mạnh hiện có của phần mềm WinRAR, bạn sẽ phải trả phí. Đây cũng là nguồn thu chính của công ty “tốt bụng” này.
Phí sử dụng WinRAR đóng bởi công ty, tập đoàn lớn có vẻ là đủ để RARLAB duy trì mô hình kinh doanh này bấy lâu nay.
VLC, phần mềm xem video quyền năng
VLC, viết tắt của VideoLan Client, là phần mềm phát đa phương tiện và máy chủ phát trực tuyến miễn phí, mã nguồn mở, có tính di động và hoạt động đa nền tảng, được phát triển bởi tổ chức phi lợi nhuận VideoLAN, có trụ sở tại Pháp. VLC có sẵn cho các hệ điều hành máy tính để bàn cũng như nền tảng di động như Android, iOS và iPadOS. Phần mềm này cũng được phân phối trên các nền tảng số như Apple App Store, Google Play và Microsoft Store.
VLC nổi tiếng với khả năng hỗ trợ định dạng video, bao gồm cả DVD-Video, Video CD và các giao thức phát trực tuyến. Phần mềm có khả năng phát trực tuyến nội dung đa phương tiện qua mạng máy tính và có thể chuyển đổi định dạng các tệp đa phương tiện.
Phần mềm rất được lòng người dùng vì hai lý do chính: mạnh mẽ và miễn phí. Nhưng thế thì các nhà phát triển VLC lấy đâu ra tiền mà ăn? Nếu lo lắng cho họ, bạn có thể nhìn vào danh sách đối tác của VideoLAN để an tâm phần nào.
Logo của VLC vẫn như vậy suốt nhiều năm nay - Ảnh: Internet.
Tổ chức VideoLAN nhận trách nhiệm tư vấn cho một số những công ty công nghệ hàng đầu, trong đó có thể kể tới M2X - một công ty ICT cung cấp giải pháp, Gandi - một trong những nhà đăng ký tên miền phổ biến nhất tại Pháp và châu Âu. Bên cạnh đó là WD - một trong những nhà sản xuất ổ cứng lớn nhất thế giới, một đơn vị đã tài trợ một số ổ lưu trữ không dây mới của họ, nhằm hỗ trợ cải thiện tính năng UPnP và khả năng phát hiện mạng trong VLC. Theo nội dung mà tổ chức VideoLAN đăng tải trên trang web chính thức, WD đã hào phóng gửi tặng một sản phẩm đã ngừng sản xuất để giúp khắc phục vấn đề tương thích cyar VLC trên iOS.
Câu chuyện nêu trên cũng cho thấy cách VideoLAN kiếm tiền: nhận quyên góp từ các nhà hảo tâm. Bạn cũng có thể ủng hộ cho VideoLAN thông qua nút “Donate” trên trang chủ videolan.org . Về cơ bản, tổ chức này cho đi lòng tốt - phần mềm vừa tốt lại còn miễn phí - và đã nhận lại được lòng tốt, tiền và hiện vật từ người ủng hộ, bất kể là người dùng hay công ty lớn.
Nhìn hai phần mềm mà bồi hồi nhớ "internet của ngày xưa"
Trong thời buổi internet nhiễu nhương của ngày nay, từ “miễn phí” thường đi kèm nhiều điều khoản ẩn, nhiều những cạm bẫy đặt ra cho người dùng. Ví dụ như sự “miễn phí” của Facebook, Instagram hay một số dịch vụ, ứng dụng được cho là không thu phí sử dụng khác. Giữa những mưu đồ của các gã khổng lồ công nghệ, WinRAR và VLC như “chứng nhân lịch sử” cho một thời kỳ internet cho người dùng, vì người dùng, đặt lợi ích của cộng đồng lên trên lợi nhuận.
